ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုး အျဖစ္ Artist-in-Residency Program စတင္မည္

သတင္း ေဆာင္းပါး - ေမွာ္ဇာ

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ New Zero Art Space သို႔ ႏုိင္ငံ တကာမွ အႏုပညာရွင္ မ်ားကို လစဥ္ ဖိတ္ေခၚ၍ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာ ကို ေလ့လာျခင္း၊ ျမန္မာ အႏုပညာ ရွင္မ်ား ႏွင့္ အႏုပညာ ေရးရာမ်ား ဖလွယ္ျခင္းစသည္တို႔ပါဝင္ေသာ Artist - in - Residency Program ကို ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ ပထမဆံုး အျဖစ္ ၂ဝ၁ဝ ေဖေဖာ္ဝါရီ လမွ စတင္ ေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း New Zero Art Space ၏ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအးကိုက ေျပာၾကားသည္။

ေရြးခ်ယ္ ခံရသူ အႏုပညာရွင္သည္ မိမိႏုိင္ငံမွ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ အသြားအျပန္ ေလယာဥ္ လက္မွတ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ တစ္လ တည္းခိုရန္ ေနရာ၊ ယင္း တစ္လ အတြင္း ေနထုိင္၊ စားေသာက္၊ သြားလာ စရိတ္မ်ား အျပင္ ေနထုိင္စဥ္ ကာလ အတြင္း အႏုပညာ လက္ရာမ်ား ဖန္တီးရန္ စတူဒီယို၊ လိုအပ္ေသာ ပစၥည္းစရိတ္ (Material Fees) ႏွင့္ ျပပြဲ ျပဳလုပ္ရန္ ျပခန္းေနရာ တစ္ခု ရရွိမည္ ျဖစ္ေသာ ယင္း Program အေၾကာင္းကို New Zero အစီအစဥ္ျဖင့္ ကမၻာတစ္လႊားမွ အႏုပညာ အင္တာနက္ သတင္း Website မ်ား၊ ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕ရွိ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အႏုပညာ ဌာနမ်ား၏ Website မ်ားတြင္ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ခန္႔မွ စတင္ ေဖာ္ျပျခင္း ခံရၿပီးေနာက္ ေလွ်ာက္လႊာ လက္ခံကာလ ျဖစ္ေသာ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္မွ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ အထိ သံုးလတာ ကာလအတြင္း အႏုပညာ ရွင္ေပါင္း ၂ဝဝေက်ာ္ ေလွ်ာက္လႊာ တင္သြင္း ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဦးေအးကိုက ရွင္းျပသည္။

ေလွ်ာက္ထားသူ မ်ားတြင္ ဓာတ္ပံု၊ ဗီဒီယို၊ အက၊ ဂီတ၊ ဂ်ပ္ဇ္ဂီတ၊ တပ္ဆင္မႈ အႏုပညာ၊ တင္ဆက္မႈ အႏုပညာ စေသာ နယ္ပယ္ရပ္ မ်ားမွ အႏုပညာရွင္ မ်ားပါဝင္ၿပီး ဂ်ပ္ဇ္ဂီတ၊ ဇာတ္႐ံု အႏုပညာ (Theatre Art) ႏွင့္ ေၾကြထည္ ဖန္တီးမႈ အႏုပညာ (Ceremic Art) ရွင္မ်ား အတြက္မူ စတူဒီယိုႏွင့္ ကိရိယာ မျပည့္စံုမႈ အခက္အခ ဲအခ်ဳိ႕ရွိေသာေၾကာင့္ မေရြးခ်ယ္ရန္ စဥ္းစားထားေၾကာင္း၊ တစ္လလွ်င္ အႏုပညာရွင္ တစ္ဦး၊တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး အတြက္ အႏုပညာရွင္၁၂ ဦးကို New Zero Art Space ၏ ဘုတ္အဖြဲ႕ႏွင့္ ၄င္း၏ ႏုိင္ငံတကာမွ အႏုပညာ ေရးရာ အႀကံေပးသူ မ်ားက လာမည့္ ဆယ္ရက္ အတြင္း အၿပီးသတ္ ေရြးခ်ယ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေအးကို ထံမွ သိရသည္။

ျမန္မာ့ ပထမဆုံး Residency Program ကုိ စတင္ရန္ New Zero Art Space သုိ႔ ေငြေၾကး အေထာက္အပံ့ ေပးေသာ Prince Claus Fund မွာ နယ္သာလန္ ႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ ဒတ္ခ်္အဖဲြ႕အစည္း တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး အာဖရိ၊ အာရွ၊ လက္တင္ အေမရိက ႏွင့္ ကရစ္ဘီယန္ ေဒသႏုိင္ငံ မ်ားရွိ ယဥ္ေက်းမႈ ဖံြ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈ ဆုိင္ရာ လုပ္ေဆာင္ၾကသည့္ အသင္းအဖဲြ႕ မ်ားႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးခ်င္းကုိ ႏွစ္စဥ္ ေထာက္ပံ့ေနေသာ အဖဲြ႕အစည္း ျဖစ္သည္။

''ဒီအစီအစဥ္ တစ္ႏွစ္တာ အတြက္ Prince Claus က ေထာက္ပံ့တာပါ။ ေလယာဥ္ လက္မွတ္ကို အဲဒီ ေဖာင္ေဒးရွင္းက Artist ကို ေလယာဥ္ လက္မွတ္ခ ေပးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က စတူဒီယိုတို႔၊ ျပခန္းေနရာတို႔ စီစဥ္ ေပးရတာေပါ့။ တခ်ဳိ႕လူေတြ က်ေတာ့လည္း သူ႔စရိတ္ နဲ႔သူ လာမယ္။ သူတို႔ အစိုးရရဲ႕ ေထာက္ပံ့ စရိတ္နဲ႔ လာမယ့္ သူေတြလဲ ရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘက္က အႏုပညာရွင္ တစ္ေယာက္နဲ႔ သူနဲ႔ တြဲၿပီး ျပပြဲလုပ္မယ္။ Workshopေတြ လုပ္မယ္။ အဲလို အတူတြဲၿပီး လုပ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ တစ္ေယာက္ အုိင္ဒီယာ တစ္ေယာက္ ဖလွယ္ခြင့္ ရမယ္။ အိုင္ဒီယာ အသစ္ေတြ ရလာမယ္။ ပိုၿပီးေတာ ့ပြင့္လင္းလာမယ္။ အဲဒီ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေတြနဲ႔ လုပ္ခဲ့တာပါ'' ဟု ဦးေအးကုိက ဆက္လက္ ရွင္းျပသည္။

ေဖေဖာ္ဝါရီ လတြင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွ အင္စေတာ္ေလးရွင္းႏွင့္ ပါေဖာင္းမန္႔စ္ အႏုပညာရွင္ အမ်ဳိးသမီး ခဒုိခုရမီဒုိရီ (Kadokura Midori) က Artist-in-Residency Program ျဖင့္ စတင္ လာေရာက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူငယ္ အႏုပညာရွင္ မီဒုိရီသည္ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ တုိက်ဳိၿမိဳ႔ရွိ Musashino အႏုပညာ တကၠသုိလ္မွ ဘဲြ႕ရရွိခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ ဗီယက္နမ္၊ မေလးရွား၊စင္ကာပူ၊ ခ်ီလီႏွင့္ ဖိလစ္ပုိင္ ႏုိင္ငံမ်ား၌ ပါေဖာင္းမန္႔စ္ လက္ရာမ်ား ျပသခဲ့သူ ျဖစ္သည္။


''Residency က အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတယ္။ ဟုိက By Name နဲ႔ ေခၚတာ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူတုိ႔က ေခၚလုိ႔ သူတုိ႔ဆီ ေလွ်ာက္လႊာ တင္ၿပီး အေရြး ခံရရင္ စရိတ္ၿငိမ္း ေနဖုိ႔၊ စားဖုိ႔ Material Fees Studio အကုန္ေပးတယ္။ အကုန္ မေပးတာလည္း ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အစုိးရက ေထာက္ပံ့လုိ႔ ဥပမာ တ႐ုတ္က Artist ဆုိရင္ တ႐ုတ္ အစုိးရက ေထာက္ပံ့တယ္။ ကုိရီးယားက Artist ဆုိရင္ ကုိရီးယား အစုိးရက ေထာက္ပံ့တယ္။ တျခား ျပည္ပ ႏုိင္ငံေတြမွာ ဒီလုိ Residency သြားေနႏုိင္ ဖုိ႔ေပါ့။ အဲလုိမဟုတ္ရင္လည္း ေဖာင္ေဒးရွင္းက ေထာက္ပံ့တယ္။ တခ်ဳိ႕ က်ေတာ့လည္း ကုိယ့္စရိတ္ နဲ႔ကုိယ္ သြားႏုိင္ေတာ့ သြားၾကတယ္။ ခုလာမယ့္ လူေတြထဲမွာ ေလယာဥ္ပ်ံ လက္မွတ္ ေပးရမယ့္ လူေတြ ရွိသလုိ မေပးရတဲ့ လူေတြလည္း ရွိတယ္။ စားဖုိ႔ ေသာက္ဖုိ႔ပဲ ေပးရတဲ့ လူလည္း ႐ွိတယ္။ ဟုိတယ္ခေရာ အကုန္ ကုိယ့္စရိတ္ နဲ႔ကုိယ္ ဒီကုိ လာမယ့္ လူေတြလည္း ရွိတယ္''ဟု ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသုိ႔ သုံးလတာ Residency သြားေရာက္ခဲ့သူ ပန္းခ်ီပညာရွင္ ဦးေအးကုိက ထပ္မံ ရွင္းျပသည္။

''လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္တာ ကာလတုန္း ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က သူမ်ား ႏုိင္ငံကုိ သြားခ်င္လုိ႔ လွမ္းေလွ်ာက္ရတာ။ ခု သူတုိ႔က ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံကုိ လာခ်င္လုိ႔ လွမ္းေလွ်ာက္ ရတာေပါ့'' ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ေက်ာ္ၾကားေသာ ေမာ္ဒန္ ပန္းခ်ီဆရာ တစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ခ်သည္။ Artist-in-Residency Program မ်ားသည္ ၁၉ဝဝ ျပည့္လြန္ ႏွစ္မ်ားတြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ ျပည္နယ္ရွိ အႏုပညာ အဖဲြ႕အစည္း ႏွစ္ခုမွ စတင္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယလႈိင္း အျဖစ္ ၁၉၆ဝတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ား၌ အားေကာင္းေသာ အႏုပညာ လႈပ္ရွားမႈမ်ား အျဖစ္ တုိးတက္ လာခဲ့သည္။ ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္း အရွိန္ျမင့္ကာလ ၁၉၉၁ တြင္ ဘရာဇီး မွသည္ ထုိင္ဝမ္ အထိ၊ အက္စတုိးနီးယား မွသည္ ဇမ္ဘီယာ၊ ဂ်ပန္ မွသည္ ဗီယက္နမ္ တုိ႔အထိ က်ယ္ျပန္႔ လာခဲ့ၿပီး ယခု အခ်ိန္တြင္မူ အႏုပညာရွင္ မ်ားသည္ စီးပြားေရး လုပ္ကုိင္သူမ်ား ကဲ့သုိ႔ပင္ ေလယာဥ္ ခရီးစဥ္ျဖင့္ ကမၻာအႏွံ႔ သြားလာ ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။

အဆုိပါ အစီအစဥ္ အရ စိတ္ဝင္စားသူ မည္သည္ ့ႏုိင္ငံမွ အႏုပညာရွင္ မဆုိ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။

ေမွာ္ဇာ